พลังแสงอาทิตย์เป็นพลังงานพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตบนดลก ที่มนุษย์รู้จักวิธีการใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ เช่น ใช้ตากผ้า ตากผลผลิตทางเกษตรและอุตสาหกรรม ใช้ในการประกอบอาชีพ เช่น ทำนาเกลือ ซึ่งในปัจจุบันมีการนำความรู้ภูมิปัญญาเกี่ยวกับพพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ประโยชน์มากขึ้น โดยอาศัยเทคโนโลยีเข้ามาช่วยเพิ่มศักยภาพในการใช้ประโยชน์มากขึ้น
การใช้ประโยชน์จากลพลังงานแสงอาทิตย์จะแบ่งเป็น 2 แบบหลักๆ ในแบบที่ 1 คือใช้ประกอบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ ที่มี 2 ลักษณะ คือการใช้เซลล์แสงอาทิตย์ผลิตไฟฟ้า หรือที่เรียกคุ้นหูว่าโซลาร์เซลล์นั่นเอง ส่วนอีกลักษณะ คือการใช้ระบบรวมแสงอาทิตย์เพื่อผลิตไฟฟ้า แบบที่ 2 คือ การผลิตความร้อนจากพลังงานแสงอิทตย์ มีการนำเทคโนโลยีมาใช้ใน 2 ลักษณะ คือการใช้แผงรับแสงอาทิตย์ในการผลิตน้ำร้อนเพื่อนำไปใช้ในการอุปโภค บริโภค และการอบแห้ง
ตัวอย่างการใช้ประโยชน์จากพลังงานแสงอาทิตย์ด้วยการนำมาผลิตความร้อน ซึ่งในปัจจุบันชุมชนสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างคุ้มค่าและมีความเหมาะสมกับชีวิตการประกอบอาชีพ ได้แก่
ตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์
การอบให้แห้งเป็นวิธีหนึ่งของการถนอมอาหารซึ่งนิยมทำกัน การทำแห้งมีหลายวิธี เช่น การตากด้วยแสงอาทิตย์ การอบแห้งด้วยลมร้อน การอบแห้งแบบเย็นเยือกแข็ง ฯลฯ
วิธีตากแห้งด้วยแสงอาทิตย์ จะมีความสะดวกและมีค่าใช้จ่ายน้อย ตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ ช่วยลดปัญหาจากการตากแห้งโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์แบบดั้งเดิมได้ เช่น ปัญหาเรื่องฝุ่นละออง เชื้อจุลินทรีย์ แมลงวัน ฝนตกหรืออากาศเย็น และยังช่วยย่นระยะเวลาด้วย
หลักการทำงาน
ตู้อบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์นี้จะใช้ “หลักการไหลเวียนอากาศร้อน เพื่อระบายความชื้นด้วยวิธีธรรมชาติ” คือ เมื่อแสงอาทิตย์ส่องผ่านกระจก พื้นอะลูมิเนียมสีดำซึ่งอยู่ภายในตู้จะทำหน้าที่ดูดกลืนความร้อนสะสมไว้ ทำให้อุณหภูมิภายใต้ตู้อบแห้งสูงขึ้นประมาณ 60 องศาเซลเซียส อากาศร้อนในตู้อบจะถ่ายเทความชื้นที่มีอยู่ในอาหารให้ระเหยออกมาเกิดการลอย ตัวสูงขึ้นออกไปทางช่องลมด้านบนของตู้ส่วนล่างทางด้านหน้าของตู้อบแห้งแทน ที่อากาศร้อน เป็นการถ่ายเทความชื้อให้กับอาหารแบบธรรมชาติตลอดเวลา
การนพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ ชุมชนต้องรู้ถึงศักยภาพพลังงานแสงอาทิตย์ของพื้นที่ รู้ถึงความคุ้มค่าในการลงทุนและยังต้องฝึกทักษะความสามารถในการดูแลรักษา อุปกรณ์ให้อยู่ในสภาพที่สามารถใช้งานได้เพื่อลดการพึ่งพาจากภายนอก การเลือกเทคโนโลยีเพื่อผลิตพลังงานทดแทน สิ่งสำคัญคือความเหมาะสมกับตนเองและชุมชนเพื่อให้พลังงานทดแทนสามารถก่อเกิด ประโยชน์อย่างคุ้มค่าได้